Kilit denetim konusu

Kilit denetim konusunun denetimde nasıl ele alındığı

Stok değer düşüklüğü

Stok değer düşüklüğü karşılıklarının önemli tahminler içermesi sebebiyle bu alan kilit denetim konusu olarak belirlenmiştir.

31 Aralık 2022 itibariyle Grup'un 3.869.853 bin TL stoku mevcut olup stoklarının üzerinde toplam 40.785 bin TL karşılık bulunmaktadır. Stoklar ile ilgili açıklamalar Not 2.4 ve Not 10'da sunulmuştur.

Denetimimiz sırasında, stok değer düşüklüğü karşılığı ile ilgili aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır:

· Stok değer düşüklüğü karşılığı ile ilgili muhasebe politikasının anlaşılması,

· Stok devir hızının önceki yıl ile karşılaştırılması,

· Yılsonu stok sayımlarında uzun süredir hareket etmeyen veya zarar görmüş stokların olup olmadığının gözlemlenmesi,

· Yıl içinde Grup tarafından ayrılan karşılık tutarının makuliyetinin değerlendirilmesi,

Stoklar ve stoklara ilişkin değer düşüklüğüne ilişkin açıklamaların yeterliliğinin ve TFRS'ye uygunluğunun değerlendirilmesi.

Ticari alacakların geri kazanılabilirliği ve değer düşüklüğü karşılıkları

Ticari alacaklar konsolide finansal durum tablosundaki toplam varlıkların %35'ini oluşturduğu için önemli bir bilanço kalemi olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, ticari alacakların tahsil edilebilirliği Grup'un, kredi riski ve işletme sermayesi yönetimi için önemli unsurlardan bir tanesidir ve yönetimin önemli yargılarını ve tahminlerini içerir.

31 Aralık 2022 tarihi itibarıyla konsolide finansal durum tablosunda taşınan 4.890.970 bin TL tutarındaki ticari alacaklar üzerinde toplam 133.855 bin TL tutarında değer düşüklüğü karşılığı bulunmaktadır.

Tutarların büyüklüğü ve ticari alacakların tahsil edilebilirlik değerlendirmelerinde gerekli olan muhakeme ve TFRS 9'un getirmiş olduğu uygulamaların karmaşık ve kapsamlı olması dolayısıyla, ticari alacakların mevcudiyeti ve tahsil edilebilirliği hususu kilit denetim konusu olarak değerlendirilmektedir.

Ticari alacaklar ile ilgili detaylar konsolide finansal tablolara ilişkin Not 8'de açıklanmıştır.

Ticari alacaklar için ayrılan karşılık tutarının denetimi ile ilgili aşağıdaki prosedürler uygulanmıştır:

· Grup'un ticari alacaklarının tahsilat takibine ilişkin sürecin değerlendirilmesi,

· Alacak yaşlandırma tablolarının analitik olarak incelenmesi ve tahsilat devir hızının önceki yıl ile karşılaştırılması,

· Ticari alacak bakiyelerinin örneklem yoluyla doğrulama mektupları gönderilerek test edilmesi,

· Müteakip dönemde yapılan tahsilatların örneklem yoluyla test edilmesi,

· Alacaklara ilişkin alınan teminatların örneklem yoluyla test edilmesi ve nakde dönüştürülebilme kabiliyetinin değerlendirilmesi,

· Uygulanan muhasebe politikalarının TFRS 9'a, Grup'un geçmiş performansına, yerel ve global uygulamalara uygunluğunun değerlendirilmesi,

· Ticari alacaklar için ayrılan özel karşılıkların uygunluğunun denetimi için alacaklar ile ilgili ihtilaf ve davaların araştırılması ve hukuk müşavirlerinden devam eden alacak takip davalarıyla ile ilgili teyit yazısı alınması,

· Ticari alacaklara ve ticari alacaklara ilişkin değer düşüklüğüne ilişkin açıklamaların yeterliliğinin ve TFRS'ye uygunluğunun değerlendirilmesi.

Garanti gider karşılığı

Not 15'te açıklandığı üzere, Grup'un 31 Aralık 2022 tarihi itibariyle 345.980 bin TL tutarında garanti gider karşılığı bulunmaktadır.

Denetim çalışmalarımızda bu konuya aşağıdaki nedenlerden dolayı odaklanmış bulunuyoruz:

a) Garanti gideri karşılığı bakiyesinin konsolide finansal tablolarda tutarsal olarak önemlilik oluşturması,

b) Garanti gideri karşılığı hesaplamasının araç başına gerçekleşmesi muhtemel garanti gideri ve kur gibi belirli varsayımlara dayanması ve bu varsayımlardaki değişikliklerin konsolide finansal tabloları etkileyebilme olasılığı,

Garanti gider karşılığının makul ölçüde hesaplandığının test edilebilmesi için aşağıdaki denetim prosedürleri uygulanmıştır:

? Grup'un muhasebe tahminlerinin oluşturulması sırasında kullanılan varsayım ve girdilerin gözden geçirilmesi

? Garanti gider karşılığı hesaplamasına konu olan araç başına kalan garanti süresi aşağıdaki gibi test edilmiştir:

? Grup yönetiminden garanti gider karşılığı hesaplaması temin edilerek hesaplamaya konu edilen satılan araç sayılarının doğruluğu kontrol edilmiş ve cari yılda satılan araçların faturaları örneklem yolu ile test edilmiştir.

? Satılan her araç için hesaplamaya konu garanti süresinin matematiksel doğruluğu yeniden hesaplama yöntemi ile test edilmiştir.

? Garanti gider karşılığı hesaplamasına konu olan geçmiş dönem ve cari yılda gerçekleşen fiili garanti harcamaları kullanılarak tahmin edilen araç başına garanti gider karşılığı aşağıdaki gibi test edilmiştir:

? Grup yönetiminin geçmişteki tahmin ve varsayımları ile gerçekleşen garanti giderleri karşılaştırılmıştır.

? Grup, geçmiş ve cari yılda fiili olarak gerçekleşen garanti giderlerini esas alarak araç başına düşen garanti gider karşılığını yine araç türüne göre yabancı para cinsinden oluşturmaktadır. Cari yılda fiilen gerçekleşen garanti giderleri baz alınarak ve döviz kuru değişimleri göz önünde bulundurularak mevcut garanti gideri karşılığının makullüğü değerlendirilmiş ve bu tutar Grup'un hesapladığı garanti gideri karşılığı ile karşılaştırılmıştır.

? Grup'un cari dönemde gerçekleşen garanti giderleri örneklem yöntemi ile test edilmiştir.

Aktifleştirilmiş geliştirme maliyetleri

Grup, otomobil üretiminin verimliliğinin ve kapasitesinin artırımı veya maliyetlerinin azaltılması kapsamında yapmış olduğu geliştirme maliyetlerini aktifleştirmektedir.

Dipnot 13'te detayları sunulan aktifleştirilen geliştirme maliyetlerinin 31 Aralık 2022 tarihli konsolide finansal tablolardaki payı, ilgili maliyetlerin mahiyetlerinin çeşitliliği ve ilgili maliyetlerin aktifleştirilmesi sürecinde uygulanan yönetim muhakemeleri dolayısıyla denetimimiz için önemlidir.

Denetim prosedürlerimiz, Grup'un uyguladığı politikalarının incelenmesini, projeler ile ilgili beklentilerin değerlendirilmesini ve her proje ile ilgili olarak aktifleştirilen geliştirme maliyetlerinin mahiyetlerinin incelenmesini içerir.

Geliştirme safhasındaki projeler için en önemli yönetim değerlendirmelerinden birisi, ilgili projenin ilintili olduğu ürünlerin pazar performansının tahmini üzerinedir. Geliştirme safhasındaki projeler ile ilgili olarak denetim prosedürlerimiz, yönetim değerlendirmelerinin uygunluğunun değerlendirilmesinden, geliştirme çalışmalarının sonuçlarını incelemekten, ilgili tutarların doğruluğunu test etmekten ve Grup'un içsel süreçlerini incelemekten oluşmaktadır. Ayrıca, Grup'un Araştırma, Geliştirme ve Satış departmanlarında bulunan yöneticiler ile görüşmeler yapılmış olup, satışı aktif olarak başlayan ürünlerin satış performansları incelenmiştir ve ilgili projeler için aktifleşmiş olan maliyetlerin geri kazanılabilirliği değerlendirilmiştir.

Buna ek olarak, Dipnot 13'te Maddi olmayan duran varlıklar notunda yer alan açıklamaların yeterliliği TFRS kapsamında tarafımızdan değerlendirmiştir.